رفتار مصرف کننده طی دهه های اخیر یکی از مهمترین موضوعات مورد توجه محققان بازاریابی بوده است. رفتار مصرف کننده درباره روش خرید مردم و استفاده آنها از کالاها و خدمات است. شناخت رفتار مصرف کننده به کسب و کارها کمک میکند تا در امر فروش، طراحی و توسعه محصولات یا خدمات و هر آنچه که بر مشتریانشان تاثیر میگذارد، کاربردی و سودمند عمل کنند. تصمیم خرید مصرف کننده می تواند تحت تأثیر عوامل مختلف درونی ویا بیرونی قرار گیرد. عواملی همچون عوامل فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و عواملی که در حیطه قدرت شرکت هستند را می توان جزء عوامل خارجی در نظر گرفت. انگیزه ، ادراک، شخصیت و از این قبیل عواملی که منحصر به فرد بوده واز درون شخص سر چشمه می گیرند، به عنوان عوامل درونی تأثیر گذار طبقه بندی می شوند.
رفتار مصرف کننده به شکل “فرایند تصمیم گیری نهایی و فعالیت فیزیکی درگیر در ارزیابی، خرید، مصرف و یا دور انداختن کالاها و خدمات” تعریف میشود. این فعالیتها شامل فرایند تصمیماتی هستند که قبل و بعد از این اقدامات انجام می پذیرند. با این همه تنوع در کثرت کالاها و خدمات پیشنهاد شده به مصرف کننده و آزادی حق انتخاب، باید در مورد این موضوع به خوبی اندیشید که چگونه بازرایابان با پیام های به دقت تعریف شده بازاریابی به مصرف کننده دست مییابند. شناخت رفتار مصرف کننده در شناسایی افراد برای هدف قرار دادن، نحوه این هدفگیری و زمان مناسب دستیابی به این افراد و همچنین پیامی که باید به مخاطب هدف جهت خرید محصول انتقال داده شود کمک میکند. مطالعه رفتار مصرف کننده در شناخت نحوه تصمیم گیری افراد در مصرف منابع موجود خود مانند زمان و پول حین خرید کالا و استفاده از خدمات کمک میکند. همچنین موضوعی ست که به پرسش های اساسی که یک مصرف کننده عادی با آن مواجه میشود (چه باید خرید، چرا باید خرید، چه زمانی باید خرید، ازکجا باید خرید و چگونه باید استفاده کرد) پاسخ میدهد.
ابعاد رفتار مصرف کننده
رفتار مصرف کننده ماهیت چند بعدی داشته و تحت تاثیر عوامل زیر است:
- “روان شناسی” شاخه ای است که با مطالعه ذهن و رفتار در ارتباط است و در شناخت افراد و گروه ها از طریق ایجاد محصول کلی و تحقیق موارد خاص کمک میکند. روانشناسی یک نقش حیاتی در شناخت نحوه رفتار مصرف کننده در حین خرید ایفا میکند.
- “جامعه شناسی” مطالعه گروه ها است، هنگامیکه افراد گروه ها را شکل میدهند، اقدامات آنها متفاوت از زمانی است که به صورت انفرادی دست به اقدام میزنند.
- “روانشناسی اجتماعی” ترکیبی از روانشناسی و جامعه شناسی است و نحوه عملکرد یک فرد در یک گروه را توضیح میدهد. عوامل و نیروهای موثر بر گروه نقش مهمی را در تصمیم های خرید ایفا میکنند. نظرات هم سالان، گروه های مرجع، خانواده بر رفتار افراد تاثیر میگذارند.
- “انسان شناسی فرهنگی” مطالعه انسان ها در جامعه است و توسعه ارزش ها، آداب و رسوم و باورهای اصلی را توضیح میدهد که افراد از والدینشان به ارث میبرند و بر الگوهای خرید آنها تاثیر میگذارد.
مقالات مرتبط : حمایت از مصرف کننده، عوامل موثر بر رفتار مصرف کننده، فرایند تصمیم خرید مصرف کننده، بازاریابی رفتار مصرف کننده
