مفهوم شهر هوشمند در حقیقت پاسخی علمی به چالش های قرن جدید می یاشد. شهر هوشمند به معنای گشایش مفاهیمی نو در برنامه ریزی شهری است که قابلیتهای جهان واقعی و مجازی را برای حل مشکلات شهری با هم ترکیب میکند و در این میان فناوری اطلاعات و ارتباطات بعنوان عمده ترین محور تحول و توسعه در جهان مطرح شده و دستاوردهای ناشی آن بهگونهای با زندگی مردم عجین گردیده که رویگردانی و بیتوجهی به آن اختلالی عظیم را در جامعه به وجود میآورد.
در حال حاضر میزان هوشمندی معیار سنجش توان علمی و قدرت کشورها برای تولید، توزیع و استفاده از دانش است.
امروزه شهرها با این چالش های پیچیده برای دستیابی به اهداف مرتبط با توسعه اقتصادی – اجتماعی و کیفیت زندگی روبرو هستند، به گونه ای که در قرن 18 کمتر از 5 درصد جمعیت جهان در شهرها زندگی کردهاند. امروزه بیش از 50 درصد جمعیت جهان در محیطهای شهری زندگی میکنند. بر اساس گزارشی که در سال 2008 توسط سازمان ملل متحد تحت عنوان دورنمای شهرنشینی منتشر شده، سال 2008 سالی است که در آن بیش از 50 درصد جمعیت جهان در شهرها زندگی کردهاند. این روند به شدت در حال رشد است و پیشبینی میشود که در سال 2050 به بیش از 70 درصد کل جمعیت جهان برسد. در اروپا هماکنون 75 درصد از جمعیت در مناطق شهری زندگی میکنند. این میزان انتظار میرود تا سال 2020 به 80 درصد برسد. در ایران میزان شهرنشینی از 31/4درصد در سال 1335 به 71/4درصد در سال 1390 رسیده که هماکنون فراتر از پیشبینیهای سازمان ملل متحد در مورد جمعیت شهرنشین در سال 2050 است.
بنابراین روند شهری شدن زود هنگام جهان واقعیتی گریز ناپذیر و قرن 21، قرن شهرها است. اما شهر نشینی علیرغم دستاوردهای بزرگ برای بشر با خود مسائل و مشکلاتی را به همراه داشته که با وجود پیشرفتهای عظیم علمی و فنی حل بسیاری از این مشکلات با ناکامی همراه بوده است. در حال حاضر شهرها 75 درصد از انرژی جهانی را مصرف و حجم زیادی ضایعات تولید میکنند (Ferraro,2013) و 70 درصد از انتشار گازهای گلخانهای از شهرها نشات میگیرد(Colldahi et al,2013) که سهمی اساسی در تغییرات اقلیمی و آلودگی هوا و محیط زیست دارند. از طرفی این رشد شتابان شهرها متناسب با ظرفیت گسترش زیر ساختهایشان نیست و فشار فزآینده ای به زیر ساختهای شهری تحمیل میکند. بنابراین همواره آنها از پیامدهای نامطلوب رنج میبرند. این وضعیت در کشورهای در حال توسعه و از جمله ایران که با فشارهای فزایندهای برای ارائه بیشتر و بهتر خدمات پایه به جمعیت در حال رشد مواجه اند، بغرنجتر است.
در حال حاضر بسیاری از کشورهای جهان جهت حل مسائل و مشکلات شهر که با رویکردهای کلاسیک قابل حل نیست به رویکردها و راهکارهای دنیای مجازی به منظور حداکثر بهرهبرداری از قابلیتهای زندگی شهری خود روی آورده اند. شهر هوشمند و به تبع آن دنیای مجازی به عنوان شیوه جدید حیات شهری جهت حل مشکلات میتواند به موازات شهر واقعی شکل بگیرد و به کمک فضای کالبدی بشتابد و ظرفیت واقعی شهر را گسترش دهد. پاسخگویی به کلیه نیازهای شهروندان در فضای واقعی با توجه به روند شتابان شهرنشینی نه تنها امکان پذیر نیست، بلکه مسائل و مشکلات عدیده ای مانند ازدحام ترافیک، راهبندان، آلودگی،مصرف بالای انرژی، اتلاف وقت و… را در پی خواهد داشت. بنابراین هوشمندسازی شهرها می تواند در کاهش مشکلات آنها در ابعاد مختلف موثر واقع شود. اما هوشمند سازی فرایندهای شهری صرفاً به معنای الکترونیکی شدن کلیه فرایندهای شهری نیست و شهروندان در تحقق شهر هوشمند نقشی برجسته دارند.
متخصصین دپارتمان گیتی افروز درصددند با تلاش شبانه روزی خود و بهره گیری از تکنولوژی روز دنیا برترین راهکارها را در پاسخ بدین چالش ها را فراهم نمایند.بعنوان نمونه با پیاده سازی شهر هوشمند ارومیه دریچه ای جدید از کاربرد فناوری در زندگی روزمره را برای هموطنان گرامی فراهم نمودند.
