Skip to main content
مقالات

تعاریف شهر هوشمند

By دسامبر 8, 2020مارس 10th, 2021No Comments

از ابتدای پیدایش مفهوم  هوشمند سازی و شهر هوشمند، همواره تعاریف متعدد و متنوعی در این معقوله منتشر گردیده و ما در این بخش قصد داریم تعدادی از متداول ترین تعاریف را به حضورتان معرفی نماییم. چون شهر هوشمند مفهومی است که توجه فراوانی را در سال­های اخیر در برنامه­ریزی شهری به خود جلب کرده است. گام اول برای ایجاد شهر هوشمند، درک مفهوم آن است. هر چند مروری مختصر بر ادبیات مرتبط در این حوزه نشان می­دهد که مفهوم شهر هوشمند بسیار بحث برانگیز است. در واقع پیدایش اصطلاحات مشابه مانند شهرهای با هوش، شهر مجازی، شهر دانش و شهر دیجیتال به سردرگمی مفهومی این اصطلاح افزوده استSchaffers et al,2011)).

یک شهر هوشمند اغلب از طریق اهداف آن تعریف می­شود و هوشمندتر به­ عنوان کارآمدتر، پایدارتر، عادلانه و قابل زندگی تعریف می­شود (Alawadhi et al, 2012 ). مفهوم شهر هوشمند در درجه اول شهر را به ­عنوان یک سیستم که دارای زیر سیستم­های متعدد است، بررسی می­کند (Chourabi et al, 2012). این عملکرد زیر سیستم­ها به ­عنوان یک کل در نهایت به آن­ها اجازه می­دهد که به شیوه هوشمند و هماهنگ رفتار کند .(Colldahi et al,2013)

یکی از تاثیرگذارترین تعاریف در ادبیات دانشگاهی توسط دانشگاه صنعتی وین در سال 2007 ارائه شده است. «شهر هوشمند، شهری است که به خوبی در حال اجرای راه­های رو به جلو در خصوصیات شش­گانه (مردم هوشمند، تحرک هوشمند، حکمروایی هوشمند، زندگی هوشمند، اقتصاد هوشمند و محیط هوشمند) است، که در ترکیبی هوشمند از دارایی­ها و فعالیت­های سرنوشت ساز، مستقل و آگاه شهروندان ساخته می­شود» (Mosannenzadeh & Vettoratob,2014).
مسنن زاده و ویتروتوب شهر هوشمند را اینگونه تعریف می­کنند: «شهر هوشمند یک شهر پایدار و کارآمد با کیفیت بالای زندگی است که هدف آن مقابله با چالش­های شهری (بهبود تحرک، بهینه­سازی استفاده از منابع، بهبود بهداشت و امنیت، بهبود توسعه اجتماعی، حمایت از رشد اقتصادی و حکمروایی مشارکتی) از طریق استفاده از فناوری­های اطلاعاتی و ارتباطی در خدمات و زیرساخت­ها، همکاری بین ذینفعان و سهامداران کلیدی (شهروندان، دانشگاه­ها، دولت و صنعت) و سرمایه­گذاری در سرمایه­های اجتماعی است» (Mosannenzadeh & Vettoratob,2014).

کو و همکاران شهر هوشمند را به عنوان یک اجتماعی که یادگیری، نوآوری و سازگاری را آموزش می­دهد تعریف کرده­اند (Sinkiene et al,2014). در این میان تعدادی اصطلاحات مشابه با شهر هوشمند پدید آمدند (جوامع بی­سیم، جوامع باند پهن، جوامع دیجیتال، جوامع شبکه­ای، انفورماتیک جامعه و جوامع با هوش و…) که در پاره­ای موارد به جای همدیگر توسط محققان مختلف مورد استفاده قرار گرفته است. این اصطلاحات به سطوح کمتر فراگیر و خاص یک شهر اشاره دارند و مفاهیم شهرهوشمند اغلب آنها را شامل می­شود (Caragliu, 2012). از طرفی عنصری که در این اصطلاحات وجود ندارد، مردم است. مردم بازیگران عمده شهر هوشمندند که از طریق تعامل مستمر آن را شکل می­دهند. به همین دلیل اصطلاحات دیگر اغلب با مفهوم شهر هوشمند مرتبط هستند.
اما همه اینها حاکی از این است که جوامع تلاشی آگاهانه برای درک و شرکت در یک جهان به شدت متصل را شروع کرده­اند (Albert et al, 2009)

کارگاه آموزشی شهرهای هوشمند (2009) شهرهوشمند را به­عنوان شهری که تلاشی آگاهانه برای بکارگیری نوآورانه فناوری اطلاعات و ارتباطات در حمایت از محیط شهری پایدار، متنوع، جامع و فراگیر آغاز کرده است، تعریف می­کند.
مرکز مخابرات بین­المللی که بر گروهی از شهرهای هوشمند تمرکز می­کند. شهر هوشمند را اینگونه تعریف می­کند: «یک شهر پایدار هوشمند یک شهر نوآورانه است که فناوری اطلاعات و ارتباطات و دیگر ابزارها را برای بهبود کیفیت زندگی، کارایی خدمات و عملیات شهری و رقابت­پذیری مورد استفاده قرار می­دهد، در حالی که اطمینان می­دهد که نیازهای نسل حاضر و آینده را با توجه به ابعاد زیست­محیطی، اجتماعی و اقتصادی در نظر می­گیرد» (Habitat,2015).

مروری بر تعاریف مختلف نشان می­دهد معنای یک شهر هوشمند چند وجهی است. هر نویسنده بر جنبه­های مختلفی از یک شهر تاکید کرده است. بنابراین سنجش یک شهر هوشمند پیچیده است. از آن­جا که هر شهری دارای وضعیت اداری، اقتصادی و اجتماعی خاص خود و همچنین اولویت­های مختلف می­باشد. بنابراین تعریف یک سیستم ثابت جهانی با توجه به خصوصیات متنوع شهرها در سراسر جهان ممکن است مشکل باشد. از طرفی تعاریف مطرح شده از طریق شهرهای خاص که خود را هوشمند نامیده­ اند، جهان­شمول نیست و عمومیت ندارد. بنابراین بهتر است ساختارهای اصلی (مدل شهر هوشمند) به­عنوان اساس مفهوم­پردازی حفظ شود و تعریف­های خاص هر شهر از هوشمندی بر اساس چشم­اندازها، اولویت­ها و محتواشان بازسازی شود. در این میان تجزیه و تحلیل عمیق ادبیات نشان می­دهد که در تعاریف نویسندگان بر برخی مفاهیم در تعریف شهر هوشمند تاکید ویژه­ای شده است. بطوریکه استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در خدمات و زیرساخت های شهری، یکپارچگی سیستم های مختلف در برنامه ریزی و اجرا، همکاری سهامداران مختلف در همه مراحل توسعه شهری، سرمایه­ گذاری در سرمایه اجتماعی، استقلال در تصمیم­ گیری، حکمروایی مشارکتی، اتصال و یکپارچگی، خلاقیت، یادگیری و مدیریت منابع مختلف محلی الفبای اولیه مفهوم شهر هوشمند است.

Leave a Reply