“خلاقیت در کسب و کار” یافتن راه حل های ابتکارانه و جدید برای مشکلات و شناسایی فرصت ها جهت بهبود روش انجام کارها میباشد. هرکسی میتواند خلاق باشد البته درصورتیکه طرز فکر درست داشته و از ابزار درست استفاده نماید.
افزایش توانایی خلاقیت
میهالی در کتاب شناخته شده خود به نام ” خلاقیت” بیان میکند که یک فرایند موثر خلاقیت شامل پنج مرحله است:
1- آمادگی: غوطه ور شدن در مسائلی که جالب بوده و حس کنجکاوی را برمی انگیزد.
2- نهفتگی: رشد و شکلگیری ایده ها در ذهن بدون تفکر آگاهانه در مورد آنها
3- کشف: لحظه ای که مشکل احساس شده و مساله اصلی درک میشود.
4- ارزیابی: بررسی راه حل های موجود الهام بخش برای ایده ها
5- بسط: ایجاد یک طرح برای پیاده سازی راه حل
اکنون هریک از این مراحل را با جزئیات بیشتری بررسی میکنیم؛
1- یافتن مشکلات ( آمادگی)
افراد خلاق در انتظار آشکار شدن مشکلات نمی مانند. آنها محیط اطراف خود را برای مسائل بالقوه کاوش میکنند و اینکار را به عنوان اتلاف وقت قلمداد نمیکنند. همچنین به دنبال فرصت های مختلف برای تغییر میباشند. آنها از تغییر نمیترسند؛ بلکه آن را با آغوش باز میپذیرند.
برای توسعه توانایی های خلاقیت خود باید یک نگرش مثبت نسبت به تغییر داشته و نقش فعال در شناسایی فرصت های موجود و یافتن مسائل بالقوه ایفا نمود. نخست به دنبال مسائل و فرصت هایی باشید که توجهتان را جلب کرده و شما را علاقه مند کند. اینها مواردی هستند که برای پیگیری آنها بیشترین انگیزه را خواهید داشت. پس از اینکه نحوه برخورد خلاقانه با مشکلات را آموخته و حس اعتماد به نفس بیشتری به دست آوردید با بررسی مسائل پیچیده تر خودتان را به چالش بکشید.
2- جمع آوری و تامل در اطلاعات ( نهفتگی )
هنگامیکه مشکل پیش رو را یافتید، تا حد امکان اطلاعات موجود مربوطه را جمع آوری کنید. به عنوان بخشی از این مرحله، راه حل هایی را که قبلا امتحان شده است بررسی کنید. ایده هایی را شناسایی کنید که مطرح شده ولی هرگز عملی نشده است. همچنین بهتر است در این مرحله برای چند لحظه یک گام به عقب گذاشته و از مشکل دور شویم تا در ذهن افکار و ایده های جدید شکل بگیرد. هنگامیکه مدت طولانی بر روی یک موضوع تمرکز میکنیم، امکان ثابت ماندن در یک یا دو ایده وجود دارد که میتواند مانع از شکوفایی ایده های خوب دیگر شود.
3- اکتشاف مساله
هنگامیکه مشکل موردنظر شناسایی و تایید شد، میتوانید آنچه را که واقعا در حال روی دادن است کنکاش کنید. معمولا مشکل اولیه تبدیل به یک نشانه از مشکل عمیقتر میشود. بنابراین شناسایی علت ریشه ای مشکل بسیار حائز اهمیت است. در حالیکه امکان دارد خلاقیت ایده های خودانگیخته ای را برانگیزد، خلاقیت در محیط کار ریشه در شناخت و درک عملی از شرایط موجود دارد. چیزیکه باعث وجه تمایز افراد خلاق از سایرین میشود، توانایی دیدن موانع بالقوه گذشته و باور به بینش ها و کنکاش های خود است.
4- تولید و ارزیابی ایده ها
پس از رسیدن به بینش روشن در مورد علت موضوع، میتوانید به مرحله تولید ایده ها برای یک راه حل قدم بگذارید. در این مرحله باید تا حد امکان به دنبال بیشترین راه حل های موجود برای الهام بخشی به ایده ها باشید. ذهن انگیزی و طوفان مغزی یکی از روش های انجام این کار میباشد. بدیهی است که تمام ایده ها عملی و یا ممکن نخواهد بود. از اینرو به عنوان بخشی از این مرحله در فرایند خلاقیت، باید معیار ارزیابی ایده های خود را تعیین نمایید. ابزارهایی همچون آنالیز تاثیرات، آنالیز درخت تصمیم گیری، آنالیز مقایسه جفتی و آنالیز ماتریس تصمیم گیری برای ارزیابی وجود دارند.
5- پیاده سازی
یک تصورغلط این است که افراد خلاق تمام زمان خود را صرف فکرکردن در مورد ایده های جالب میکنند.در واقع افراد کاملا خلاق یک ایده خوب را تشخیص داده و آن را به پیش میبرند. جمله معروف توماس ادیسون بیانگر همین موضوع است: ” خلاقیت حاصل 1 درصد الهام و 99 درصد تلاش است.” در این مرحله نهایی نیاز به اعتماد به نفس دارید. برای پیاده سازی موفقیت آمیز ایده های خود یک برنامه منسجم توسعه دهید. میتوانید از تکنیک های مدیریت پروژه نیز استفاده کنید.
