در بررسی تاریخچه مدرسه هوشمند بهتر است ابتدا مفهوم سیستم را بررسی نماییم.
سیستم چیست؟
سیستم مجموعهای از انسانها ،ماشین ها، روش ها که برای انجام عملیات خاصی سازمان دهی شده اند.
ویژگیهای سیستم هوشمند :
سیستم دارای هدف و منظور است .
سیستم دارای ورودی وخروجی است.
سیستم می تواند بر حسب نیاز خود را تنظیم کند.
سیستم می تواند خود را تصحیح کند.
تعریف مدرسه هوشمند
در سال ۱۹۸۴، ديويد پركينز و همكارانش در دانشگاه ها هاروارد، طرح مدارس هوشمند را به عنوان تجربه اي نوين در برنامه هاي آموزش و پرورش، با استفاده از فناوري اطلاعات و ارتباطات ارائه نمودند. اين طرح به تدريج در چند مدرسه اجرا گشت و بعدها تا حدوددي توسعه يافت، به طوريكه امروزه برخي از كشورهاي توسعه يافته در امر فناوري اطلاعات، همچون مالزي، از اين مدارس جهت تربيت نيروي انساني در برنامه هاي توسعه خود استفاده مي كنند.
در تعريف اين نوع مدارس گفته شده است كه مدرسه هوشمند يك مدرسه و محيط آموزشي فيزيكي است كه كنترل و مديريت آن مبتني بر فناوري رايانه و شبكه مي باشد و محتواي اكثر دروس الكترونيكي و سيستم ارزشيابي و نظارت آن نيز هوشمند است ودر فرایند آموزش به تفاوت استعداد وتوانایی دانش آموز توجه می شود .مدرسه هوشمند سازمانی است یادگیرنده که در آن نسلی خلاق و توانمند در عرصه های زندگی و توانا در خلق دانش تربیت شوند.(سند چشم انداز مدارس هوشمند تهران ۱۳۸۹)
در واقع مدارس هوشمند رویکرد جدید آموزشی است که با تلفیق فناوری اطلاعات و برنامه های درسی ، تغییرات اساسی
۱- David perkins
درفرایند یاددهی ویادگیری را به دنبال خواهد داشت دراین رویکرد نقش معلم به عنوان راهنما ونه انتقال دهنده دانش ، نقش دانش آموز به عنوان عضو فعال ، خلاق ، نقاد ومشارکت جو، به جای عضوی منفعل ومصرف کننده دانش و نظام ارزشیابی به صورت فرایند محور نه نتیجه محور ، تغییرخواهد نمود.
مدارس هوشمند از دستاوردهای مهم توسعه فناوری اطلاعات دربرنامه های آموزش و پرورش می باشد که فوائد وآثار ونتایج آن نه تنها درمحیط آموزشی تاثیرات خود را خواهد داشت بلکه تحولی نوین همراه باتجارب واقعی محیط زندگی دانش آموزان و فردای آن ها خواهد بود، درقرن بیست و یکم تصور آن است که دانش آموزان به جای کیف های مملو از کتاب های درسی حجیم ، با کامپیوترهای کیفیLaptap سرکلاس درس حاضر خواهند شد امکان دسترسی آن ها به اطلاعات نامحدود را فراهم خواهد ساخت امتحانات از طریق رایانه انجام خواهد شد ودانش آموزانی که به علت بیماری نتوانند درکلاس درس حاضرشوند، قادرخواهند بود درمنزل از طریق رایانه ها درس های خود را دنبال کنند
درمدرسه هوشمند فلسفه آموزشی براین موضوع تاکید دارد که هرکس بیشتر توانایی دارد می تواند بیشتر یادبگیرد و برنامه آموزشی طوری طراحی می گردد که تمامی نیازهای متفاوت و توانایی های دانش آموزان را پوشش دهد تحولات علمی درسال های اخیر به خصوص درزمینه فناوری اطلاعات لزوم تجدید نظردرامرآموزش وپرورش را صد چندان نموده است تا بتوان از این طریق همگام با تحولات علمی و اطلاعات هزاره جدید حرکت نمود
تاریخچه مدرسه هوشمند
در دهه هاي اخير، گستره فعاليت در زمينه آموزش و يادگيري نيز چون ديگر فعاليت هاي علمي، فرهنگي، اقتصادي، اجتماعي و غيره، از توسعه و پيشرفت سريع فناوري و ظهور پديده هايي چون ماهواره، رايانه، اينترنت و غيره متاثر و دگرگون شده است. پيدايش سيستم هاي پردازشِ داده (رايانه) با سابقه اي بيش از سه دهه و توسعه صنعت نيمه هادي ها، سبب شده است که رايانه از انحصار سازمان ها و مراکز خاص خارج و در بسياري از عرصه هاي کاربردي اجتماعي و فردي وارد شود؛ به گونه اي که در دهه نود، در بسياري از کشورهاي پيشرفته صنعتي، حتي مدارس ابتدايي هم مجهز به امکانات رايانه اي متناسب شدند.اختراع و توسعه رايانه، ايجاد شبکه هاي رايانه اي و پس از آن ظهور پديده اينترنت را در پي داشت. اينترنت که در، ١٩٦٩ در دوران جنگ سرد از درون شبکه معروف پا گرفت، بسيار سريع رشد کرد. هيچ کس گمان نمي کرد اين شبکه اطلاع رساني در سال، ٢٠٠٠ صاحب ١٨٠ ميليون کاربر باشد. سرعت و شتاب اين رشد به گونه اي بود که به حدود ٥٠٠ ميليون کاربر در سال ٢٠٠٣ بالغ گرديد.اين توسعه سريع فناوري اطلاع رساني به همراه عوامل ديگري چون تبديل جامعه صنعتي به جامعه اطلاعاتي، تغييرات جمعيتي، جهاني تر شدن فعاليت هاي حرفه اي، گسترش نيروهاي بازار در محدوده آموزش و به عبارت ديگر تجاري شدن مقوله آموزش، همه و همه، تاثيرات شگرف و چشمگيري در امر آموزش داشته اند.
دنياي آموزش مبتني بر وب دنياي جديدي است که با دوره هاي مکاتبه اي (Web Based Training) سال هاي گذشته تفاوت بسيار دارد و فرصت دوباره اي براي کساني که امکان دسترسي به آموزش هاي متعارف را نداشته يا در آنها موفق نبوده اند، فراهم مي سازد. در ابتداي امر، هر چند کشورهاي اروپايي و آمريکايي با ديد وسيع تر و هشيارانه تري با اينترنت برخورد کردند و سرعت توسعه اينترنت در اين کشورها بسيار بيشتر از کشورهاي آسيايي بود، اما بالاخره آسيا نيز در ١٩٩٩ با امکانات و توانايي هاي اينترنت بيشتر آشنا شد و در پي توسعه کاربردهاي آن برآمد. افزايش روزافزون فروش رايانه هاي شخصي و نيز تعداد کاربران اينترنت در آسيا مؤيد اين ادعاست.
تفکر استفاده از رایانه ها و شبکه های رایانه ای برای کارهای مدرسه ای و عملی به قرن بیستم و اوائل دهه ۱۹۶۰ بر می گردد. گر چه هدف اصلی طرح آرپانت ایجاد شبکه ای برای تبادل اطلاعات نظامی و حفاظت ایالات متحده امریکا از تبعات جنگ سرد با شوروی سابق بود ولی در عین حال از آنجایی که سه مرکز از چهار مرکزی که برای راه اندازی شبکه های رایانه ای از همان ابتدا در مسیر آموزش های مدرسه ای رشد کردند و از اوایل دهه ۷۰ با به ثمر نشستن این طرح، تبادل اطلاعات و داده های علمی نیز بین مراکز مدرسه های امریکا شروع شده است.البته آموزش به کمک رایانه به شکل امروزی و در این گستره کاربرد در اوایل دهه ۱۹۹۰ با ظهور شبکه جهانی اینترنت شکل گرفت و با توجه به قابلیت های بسیار زیاد وب، آموزش الکترونیکی به سرعت رشد کرد و امروزه جایگاه خود را در ساختار آموزشی بسیاری از کشورها تثبیت کرده است.درسال۱۹۸۸ نیز برای اولین بار یك برنامه نرم‌افزاری، با نام «استاد دیجیتالی» كه یكی از استفاده های اولیه از كامپیوتر را در امور آموزشی پیشنهاد می‌كرد، در آمریكا استفاده شد. از آن زمان تا به امروز، آموزش مجازی تغییرات و پیشرفت های بسیاری داشته است؛ مثلا در سال۱۹۹۵ مراكز علمی ـ آموزشی آمریكا با ایجاد تغییراتی در سیستم خود و بهینه سازی آن، توانستند روش آموزش الكترونیكی را در همه جهان گسترش و اشاعه دهند
